«Ψαρογιώργης»
Ο Γιώργος Ξυλούρης γεννήθηκε στα Ανώγεια, ένα χωριό της Κρήτης με βαθιά παράδοση στην ποίηση, το χορό και τη μουσική. Μεγάλωσε εκεί στους κόλπους της γνωστής μουσικής οικογένειας των Ξυλούρηδων. Σε αυτό το περιβάλλον, με τη μουσική διαρκώς παρούσα, ο Γιώργος στράφηκε, όπως ήταν φυσικό, σ’ αυτήν. Άρχισε να παίζει μαντολίνο, λύρα και λαούτο, που θα γίνει τελικά και το κυρίως όργανο έκφρασής του. Οι παρέες, οι καντάδες, οι βαθιά ανθρώπινες σχέσεις και εμπειρίες στάθηκαν η βάση του ήχου που αργότερα θα χαρακτηρίσει τη μουσική του προσωπικότητα.
Δέχτηκε την καθοδήγηση του πατέρα του, «Ψαραντώνη», πρωτοπόρου λυράρη και συνθέτη της Κρητικής μουσικής, τον οποίο από 11 χρονών συνοδεύει εντατικά από τα πανηγύρια, τα λαϊκά γλέντια, τα νυχτερινά κέντρα της Κρήτης και της Αθήνας σε φεστιβάλ και τις συναυλίες στην Ευρώπη, αλλά και περαιτέρω στο εξωτερικό, Αμερική και Αυστραλία.
Επηρεάστηκε επίσης από τους θείους του: τον Ψαρογιάννη, κορυφαίο λαουτιέρη της εποχής του, καθώς και από τον θρυλικό Νίκο Ξυλούρη. Αυτές οι οικείες για το Γιώργη μορφές καθόριζαν εκείνη την εποχή την μετέπειτα πορεία της Κρητικής μουσικής. Θυμάται σαν παιδί τα γλέντια που εκείνοι παίζανε στο χωριό και τις ιστορικές παραστάσεις του Νίκου στις μπουάτ της Πλάκας τα χρόνια που η δικτατορία στην Ελλάδα έφτανε στο τέλος της.
Σε νεαρή ηλικία, δεκαεφτά χρονών, άρχισε να συνεργάζεται με τον Λαβύρινθο, έναν μουσικό οργανισμό που ίδρυσε ο Ross Daly, βασισμένο στη μουσική της Ανατολικής Μεσογείου. Σήμερα ο Γιώργης διδάσκει λαούτο, πραγματοποιεί σεμινάρια, ηχογραφήσεις και συμμετέχει σε παραστάσεις στα πλαίσια του Λαβύρινθου.
Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, ο μεγάλος δάσκαλος της λύρας, Κώστας Μουντάκης, τον προσκάλεσε και ηχογράφησαν μαζί για το μουσικό τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Από το 1989 έως το 1997, έζησε στη Μελβούρνη, όπου συγκρότησε το σχήμα “Xylouris Ensemble” με μουσικούς από διαφορετικές κουλτούρες. Μαζί δημιούργησαν ένα χαρακτηριστικό ήχο, που θα γίνει σπίθα έμπνευσης για τη νεότερη μουσική γενιά της Κρήτης. Ηχογράφησαν μαζί πέντε δίσκους και περιόδευσαν επανειλημμένα την Αυστραλία αλλά και την Ευρώπη. Εμφανίστηκαν αρκετές φορές στο Melbourne Concert Hall και Recital Center και στο Sydney Opera House, όπως και στα μουσικά night clubs της πόλης, όπου, πολύ συχνά, στο ακροατήριο βρίσκονταν μουσικοί της ροκ σκηνής της Μελβούρνης.
Εκεί ο Γιώργης γνωρίζεται με τους “Dirty Three” (Jim White, Warren Ellis, Mick Turner). Συνεργάζεται και ηχογραφεί μαζί τους, γεγονός που πολύ αργότερα οδήγησε στη δημιουργία των “Xylouris White”. Παράλληλα, την περίοδο της διαμονής του στην Αυστραλία, ποτέ δε σταμάτησε να εμφανίζεται στις κοινωνικές εκδηλώσεις της κρητικής και της ελληνικής παροικίας.
Το 1997 επιστρέφει στην Κρήτη, και στο οικείο του περιβάλλον συνεχίζει να εμφανίζεται και να ηχογραφεί με γνωστούς μουσικούς της τοπικής μουσικής σκηνής. Αναπτύσσει ένα αυθεντικό στυλ με μεγάλο ηχητικό εύρος που έχει σταθεί πρότυπο και έμπνευση για τη νεότερη γενιά των Κρητικών λαουτιέρηδων. Συνεργάζεται με δημιουργούς όπως το Νίκο Βελιώτη, Γιάννη Αγγελάκα, Ross Daly, Στέλιο Πετράκη, Αχιλλέα Περσίδη και άλλους.
Από το 2013 ξεκινά και η συνεργασία του με τον Αυστραλό ντράμερ Jim White στο συγκρότημα “Xylouris White”. Έχουν ηχογραφήσει πέντε άλμπουμ με τη δισκογραφική εταιρία Drag City με έδρα το Σικάγο, όλα σε παραγωγή του Guy Picciotto των Fugazi. Οι “Xylouris White” έχουν περιοδεύσει εκτενώς σε όλο τον κόσμο προσκεκλημένοι από world, τζαζ, ροκ, country, electronic music festivals. Έχουν εμφανιστεί με τους ‘Godspeed You! Black Emperor’, Marisa Anderson, Emmett Kelly, Bonnie Prince Billy, PJ Harvey, Bill Callahan, Jonathan Richman και άλλους.
Πρόσφατα, ο Γιώργης με τα παιδιά του, Νίκο, Αντώνη και Απολλωνία, και τους Netherlands Blazers Ensemble παρουσίασαν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Concertgebouw του Άμστερνταμ το “Rameau and the Greeks”. Μια μουσική παράσταση με την ορχήστρα πνευστών NBE, λύρα, λαούτα και κρουστά, που είχε μεγάλη επιτυχία και θερμή αποδοχή από το κοινό.
Είναι βασικό μέλος στο “Gravity Hill” του Jem Cohen, με έδρα τη Νέα Υόρκη, όπου μαζί με τους Jim White, Guy Picciotto, DJ Rupture παίζουν ζωντανά στις προβολές των ταινιών μικρού μήκους του Jem Cohen.
Παράλληλα με όλα αυτά, σήμερα ο Γιώργης παρουσιάζει το σόλο “Ψαρής” με το λαούτο και τη φωνή του, που ενσωματώνει τη μουσική του εμπειρία, ανεξάρτητη έκφραση και προσωπικό στυλ.
Η μουσική του είναι το soundtrack της ταινίας “A Family Affair”, όπου και πρωταγωνιστεί, σε σκηνοθεσία της Αγγελικής Αριστομενοπούλου (Anemon, 2015). Η ταινία προσεγγίζει τη ζωή και τα μουσικά ταξίδια του Γιώργη.
Έγραψε και ερμήνευσε τη μουσική για το δημιουργικό ντοκιμαντέρ της Ευθυμίας Ζυμβραγάκη “Light Falls Vertical” (Gris Medio, 2022) που έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο IDFA Envision Competition 2022. Συνεργάστηκε με τον Jim White για το σάουντρακ του ντοκιμαντέρ της Rebecca E. Marshal “The Forest in Me” (LUSH film production, σε post production) που σύντομα θα κυκλοφορήσει.
Ανήσυχος και πολυμήχανος μπροστά σε νέες προκλήσεις, ετοιμάζει και ηχογραφεί το πρώτο του σόλο άλμπουμ, το οποίο αντανακλά κομμάτι από τη μελέτη και τις απαιτητικές επιλογές που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια.